ŞEYH HAYREDDİN TOKÂDÎ HZ.

Altun Silsilede 34. sırada yer alır. Efendisi Çelebi Halife diye meşhur Cemaleddini Halvetî Hz'dir.
 
Cemaleddini Halvetî’nin vefatıyla Tokat’a vazifeli giden Hayreddin Tokadi Hazretleri Muhammed Bahauddini Erzincani'den de vazifeyi devralarak Buradan da irşadla vazifeli olarak Bolu’ya gönderildi. Burada uzun yıllar irşada devam etti.


 
II. Bayezıt, Yavuz Sultan Selim ve Kanuni Sultan Süleyman devirlerini görmüş ve bu devirde vefat etmiştir. Rivayete göre Kanuni’nin Bolu’da şehzadeliği döneminde Tokadi Hz’lerinin Kanuni’ye hocalık yaptığı bildirilmiştir.


 
Şeyh Şabanı Velî (K.S.) Hazretlerinin menakıplarından anlaşıldığına göre, Hayreddin-i Tokadî hazretleri, Bolu'da irşad hizmetlerini uzun müddet devam ettirmiştir. Cehri zikir esasına dayanan halkalarına kalabalık mürîdan zümresi dahil olup, zikirlerin büyük bir coşkunlukla eda edildiği, halkada bulunan nice kimselerin vecde gelerek kendilerini kaybettiği, bu cezbelerle yüceliklere erdiği bahsi geçen menakıptan anlaşılmaktadır. Kendilerinden sonra bu îman coşkunluğunu daha da geniş sahalara yayarak devam ettiren Büyük Halifeleri Şeyh Şâban-ı Veli (K.S.) Hazretleri, tam 12 sene Bolu'daki dergahta Tokadi Hazretlerinin hizmetlerinde bulunmuş ve himmetlerini dilemiştir. Zaten ilk bu dergahı gördüğünde de Hayreddin Tokadi dergahı için “Bunlar bir zincirci taifedir, aralarına bir girdin miydi, daha ayrılamazsın” demişti.
 
Hayreddin-i Tokadı (K.S.) Hazretlerinin irşad hizmetinde bulunduğu devirler, tasavvufun Anadolu’da en çok yaygın olduğu devirlerdir. Bilhassa Halveti Tarikatı o devrin Osmanlı sarayının haremine kadar girmiş, birçok devlet ricali Muhammed Cemaleddin-i Halveti, Sümbül Sinan Efendi Hazretleri, Merkez Muslihiddin Efendi Hazretleri'ne intisap etmek şerefiyle şereflenmişlerdir.

Şeyh Hayreddin Tokadi Hz’i kendini gizlemiş, halktan uzak yaşamıştır. O’nun ne derece büyük bir makama ulaştığını Hz Pîr Şeyh Şabanı Veli Hazretlerini yetiştirmiş olmasından anlayabiliriz.
 
Mîladi 1535 (H.940) yılında Bolu’da vefat eden Şeyh Hayreddin Tokadî Hazretlerinin Türbesi Bolu’nun İstanbul girişinde bir tepenin üzerindedir. Bolu’nun 13km batısında Elmalık köyü sınırları içerisindedir.
 
Kaynak: Rahmi Serin, İslam Tasavvufunda Halvetilik ve Halvetiler, 1984 İstanbul, Sayfa: 110...116 Petek Yayınları